Kedi Gözü Bulutsusu Yeniden Modellendi ve Plazma Jetleri Bulundu
Dünya’dan yaklaşık 3.000 ışıkyılı uzaklıkta, en karmaşık ve en az anlaşılan bulutsulardan biri, bir yıldızın ölüm sancılarının ardından kalan, gaz ve tozdan oluşan, dönen bir manzara bulunuyor. Yeni bir bilgisayar görselleştirmesi, Kedi Gözü Bulutsusu’nun 3 boyutlu yapısını ortaya koyuyor ve karmaşıklığını bir değil, bir çift ölmekte olan yıldızın nasıl şekillendirdiğini gösteriyor.
Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan görüntülere dayanan dijital rekonstrüksiyon, bulutsunun kenarlarında iki simetrik halkayı ortaya koyuyor. Ryan Clairmont ve meslektaşları , Royal Astronomical Society’nin Ekim ayı bildirimlerinde, bu halkaların, muhtemelen bulutsunun merkezindeki iki yıldızdan fırlayan ve dönen yüklü bir gaz jeti tarafından meydana geldiğini bildirdi.
Stanford Üniversitesi’nde lisans öğrencisi olan Clairmont, “90’ların başından beri bulutsunun yapısına ilişkin kapsamlı bir çalışma yapılmadığını fark ettim” diyor. Geçen yıl, San Diego’da bir lise öğrencisiyken, astronomik nesnelerin 3 boyutlu yapısını yeniden yapılandırmak için yazılım yazan Ilumbra adlı bilimsel bir görüntüleme şirketinde çalışan birkaç astrofizikçiye ulaştım ve ve yeni bir çalışma başlattım, diyor.
Ekip, Hubble görüntülerini, bulutsunun gazının hareketlerini ortaya çıkaran çeşitli dalga boylarında ışığın yer tabanlı gözlemleriyle birleştirdi. Hangi parçaların Dünya‘ya doğru ve Dünya’dan uzaklaştığını bulmak, 3 boyutlu yapısını ortaya çıkarmaya yardımcı oldu.
Ekip, bulutsunun merkezinin her iki yanında iki parçadan oluşan halka tespit etti. Halkaların simetrisi ve tamamlanmamış doğası, bunların bulutsunun kalbinden fırlatılan ve daha sonra tam bir daireyi tamamlayamadan sönen bir plazma jetinin kalıntıları olduğunu gösteriyor. Almanya Kaiserslautern merkezli Ilumbra ortağı Wolfgang Steffen, bu tür jetlerin genellikle birbirinin yörüngesinde dönen iki yıldız arasındaki etkileşim yoluyla oluştuğunu söylüyor.
Çalışma Clairmont’a Science News yayınlayan Society for Science tarafından düzenlenen yıllık bir yarışma olan 2021 Uluslararası Bilim ve Mühendislik Fuarı’nda ödül kazandı.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/cats-eye-nebula-3d-model-rings-jets
