Bering Kara Köprüsü – Muhtemelen Amerika’ya Gelen İlk İnsanlar Tarafından Kullanıldı – Son Buzul Çağı Sırasında Şaşırtıcı Derecede Geç Oluştu
Modern dünya anlayışımıza giden kayalık yolu ele alıyorum
Bering Boğazı’ndaki deniz seviyesinin geçmişini yeniden yapılandıran yeni bir çalışma, Asya’yı Kuzey Amerika’ya bağlayan Bering Kara Köprüsü’nün yaklaşık 35.700 yıl öncesine kadar, yani son buzul çağının zirvesinden 10.000 yıldan daha kısa bir süre öncesine kadar ortaya çıkmadığını gösteriyor.
Yeni bulgular, buz tabakalarının büyümesinin – ve bunun sonucunda deniz seviyesindeki düşüşün – şaşırtıcı derecede hızlı ve buzul döngüsünde önceki çalışmaların önerdiğinden çok daha sonra gerçekleştiğini gösteriyor.
UC Santa Cruz’da yer ve gezegen bilimleri yardımcı doçenti ve makalenin yazarlarından Tamara Pico, “Bu, Son Buzul Maksimumunda küresel buz hacminin yüzde 50’sinden fazlasının 46.000 yıl öncesinden sonra büyüdüğü anlamına geliyor” dedi. “Bu, iklim ve buz tabakaları arasındaki geri bildirimleri anlamak açısından önemlidir, çünkü küresel sıcaklıklar düştükten sonra buz tabakalarının gelişiminde önemli bir gecikme olduğu anlamına gelir.”
Buzul çağlarında Dünya‘daki suyun giderek daha fazlası devasa buz tabakalarında hapsolduğu için küresel deniz seviyeleri düşer, ancak bu süreçlerin zamanlamasını saptamak zordur. Yaklaşık 26.500 ila 19.000 yıl önce yaşanan Son Buzul Maksimum döneminde buz tabakaları Kuzey Amerika’nın geniş alanlarını kapladı. Önemli ölçüde düşen deniz seviyeleri, Beringia olarak bilinen ve Sibirya’dan Alaska’ya kadar uzanan geniş bir kara alanını ortaya çıkardı ve at sürülerini, mamutları ve diğer Pleistosen faunasını destekledi. Buz tabakaları eridikçe, Bering Boğazı yaklaşık 13.000 ila 11.000 yıl önce tekrar sular altında kaldı.
Yeni bulgular insan göçü açısından ilginçtir çünkü kara köprüsünün açılması ile insanların Amerika’ya varışı arasındaki süreyi kısaltmaktadır. Kuzey Amerika’ya insan göçünün zamanlaması hala çözülememiştir, ancak bazı çalışmalar insanların buzul çağının zirvesi boyunca Beringia’da yaşamış olabileceğini öne sürmektedir.
Pico, “İnsanlar kara köprüsü kurulur kurulmaz karşıya geçmeye başlamış olabilirler” dedi. Arkeologlar uzun zamandır insanların Kuzey Amerika’ya ilk kez 16.000 yıl önce yerleştiğine inanıyorlardı. Ancak 2013 yılında New Mexico’da bulunan kesilmiş mamut kalıntıları ve 2021 yılında bulunan insan ayak izleri gibi daha yeni bulgular, insanların Amerika kıtasına daha önce düşünülenden en az 5.000 ila 10.000 yıl önce ulaştığını gösteriyor.
Yeni çalışmada, Bering Boğazı’nın son 46.000 yıl içinde ne zaman sular altında kalarak Pasifik Okyanusu suyunun Kuzey Buz Denizi’ne aktığını belirlemek için deniz tabanı çökeltilerindeki nitrojen izotoplarının analizi kullanıldı. Princeton Üniversitesi’nden ilk yazar Jesse Farmer, Batı Arktik Okyanusu’ndaki üç noktada deniz tabanından toplanan tortu çekirdeklerinde korunan deniz planktonu kalıntılarındaki azot izotop oranlarını ölçerek izotop analizini yönetti. Farmer, Pasifik ve Arktik sularının nitrojen bileşimindeki farklılıklar nedeniyle, Pasifik suyunun Arktik’e ne zaman aktığını gösteren bir nitrojen izotop imzası belirleyebildi.
Uzmanlık alanı deniz seviyesi modellemesi olan Pico, daha sonra Farmer’ın sonuçlarını buz tabakalarının büyümesine ilişkin farklı senaryolara dayanan deniz seviyesi modelleriyle karşılaştırdı.
Pico, “Benim için heyecan verici olan şey, bunun bu zaman diliminde küresel deniz seviyesi üzerinde tamamen bağımsız bir kısıtlama sağlamasıdır” dedi. “Önerilen buz tabakası geçmişlerinden bazıları oldukça farklılık gösteriyor ve Bering Boğazı’nda tahmin edilen deniz seviyesinin ne olacağına bakabildik ve hangilerinin nitrojen verileriyle tutarlı olduğunu görebildik.”
Sonuçlar, küresel deniz seviyelerinin Son Buzul Maksimumundan önce önceki tahminlere göre çok daha yüksek olduğunu gösteren son çalışmaları destekliyor. Son Buzul Maksimum döneminde ortalama küresel deniz seviyesi bugünkünden yaklaşık 130 metre (425 feet) daha düşüktü. Ancak Bering Boğazı gibi belirli bir bölgedeki gerçek deniz seviyesi, buz tabakalarının ağırlığı nedeniyle yerkabuğunun deformasyonu gibi faktörlere bağlıdır.
Pico, “Bu ekmek hamuruna yumruk atmak gibi bir şey – kabuk buzun altında batıyor ve kenarlarda yükseliyor” dedi. “Ayrıca buz tabakaları o kadar büyük ki su üzerinde yerçekimsel etkileri var. Deniz seviyesinin dünya çapında nasıl değişeceğini görmek ve bu durumda Bering Boğazı’na bakmak için bu süreçleri modelliyorum.”
Bulgular, iklim ve küresel buz hacmi arasında karmaşık bir ilişkiye işaret ediyor ve buzul döngülerinin altında yatan mekanizmaların araştırılması için yeni yollar öneriyor.
“Bering Boğazı Son Buzul Maksimumundan 10.000 yıl önce sular altında kaldı” başlıklı çalışma Proceedings of the National Academy of Sciences (2022) dergisinde yayımlandı. Materyal Kaliforniya Üniversitesi – Santa Cruz tarafından sağlanmıştır.
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı forbes.com sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.
