Ölü Güneş Lekesi Plazma Topunu Dünya’ya Doğru Fırlattı
Bir güneş lekesinin “cesedi” 11 Nisan Pazartesi günü patladı ve Dünya’ya doğru yönelen güneş enerjisinin kitlesel bir şekilde fırlatılmasını tetikledi.
SpaceWeather.com’a göre bu güneş patlaması AR2987 adlı ölü bir güneş lekesinden kaynaklanıyor. Güneş lekesi patlaması, radyasyon şeklinde bir sürü enerji açığa çıkardı ve bu da, Dünya’nın üst atmosferinde daha yoğun kuzey ışıklarını tetikleyebilecek bir koronal kütle atımına (CME) – patlayıcı güneş malzemesi toplarına yol açtı. SpaceWeather’a göre, bu CME’deki malzemenin 14 Nisan’da Dünya’yı etkilemesi muhtemel.
Güneş lekeleri , güneşin yüzeyindeki karanlık bölgelerdir. Uzay Hava Tahmin Merkezi’ne göre, bunlar güneşin içinden gelen yoğun manyetik akıdan kaynaklanıyor. Bu lekeler geçicidir ve saatlerden aylara kadar sürebilir. Ulusal Atmosferik Araştırmalar Merkezi’ndeki (NCAR) Yüksek İrtifa Gözlemevi’nde güneş fizikçisi olan Philip Judge, “ölü” bir güneş lekesi fikrinin bilimsel olmaktan çok şiirsel olduğunu söyledi, ancak güneşin konveksiyonu bu noktaları parçalayarak sessiz güneş yüzeyinin manyetik olarak bozulan parçalarını meydana getirmekte.
AR2987’nin geleceği ne olursa olsun, güneş lekesi 11 Nisan Pazartesi günü Evrensel Saat ile 5:21’de C sınıfı bir güneş patlaması meydana getirdi. Bu tür patlamalar, güneş lekesinin üzerindeki plazma ve manyetik alanlar yoğun stres altında meydana gelir.
Bugünkü patlamada olduğu gibi, güneş patlamaları, güneşten uzaya doğru saatte milyonlarca mil hızla hareket eden büyük plazma ve manyetik alan patlamaları olan koronal kütle püskürmelerini tetikleyebilir. SpaceWeatherLive’a göre C sınıfı güneş patlamaları nadiren CME’leri tetikler.
CME’ler Dünya’yı çevreleyen manyetik alana çarptığında, fırlatma içindeki yüklü parçacıklar, Kuzey ve Güney Kutuplarından yayılan ve atmosferdeki gazlarla etkileşime giren manyetik alan çizgileri boyunca ilerleyebilir, foton formlarında enerjiyi serbest bırakır ve kaymayı yaratır. Arora olarak bilinen göz kamaştırıcı perdeleri meydana getirir.
Güneş yüzeyindeki sessiz zamanlarda, kutup bölgelerinde aurora’yı tetiklemek için güneş rüzgarı olarak bilinen bir parçacık akışı yeterlidir. Büyük bir CME sırasında, gezegenin manyetik alanında daha büyük bozulma, aurora’nın çok daha geniş bir aralıkta görünebileceği anlamına gelir. Space.com’un bildirdiğine göre, sözde yamyam CME , Mart ayının sonunda Dünya’ya doğru koştu ve Kanada, kuzey ABD ve Yeni Zelanda’da auroraları tetikledi .
SpaceWeather’a göre Pazartesi günü yayınlanan CME, 14 Nisan’da küçük bir (G1) jeomanyetik fırtınaya yol açabilir, bu da uydu operasyonları üzerinde küçük etkiler ve elektrik şebekesinde zayıf dalgalanmalar olabileceği anlamına geliyor. Aurora, normalden daha düşük enlemlerde, kuzey Michigan ve Maine kadar güneyde görülebilir hale gelebilir.
Belçika Kraliyet Gözlemevi’nin bir parçası olan Solar Influences Veri Analiz Merkezi’ne göre, tüm bu faaliyetler güneşin seyri için oldukça normal. Güneş döngüleri olarak bilinen sessizlik ve aktivite dönemlerinden geçen en yakın yıldızımız için artan aktivite zamanı. Güneş şu anda 25. Güneş Döngüsü’nde, resmi gözlemlerin 1755’te başlamasından bu yana 25’inci döngü tamamlanıyor. Bu döngü sırasındaki güneş lekelerinin sayısı artıyor ve 2025’te zirveye ulaşması bekleniyor, bu da güneş fırtınaları ve auroralar için daha fazla fırsat anlamına geliyor.
10 Nisan Pazar günü de güçlü jeomanyetik fırtınalar gözlendi. Ancak Solar Etkiler Veri Analiz Merkezi’ne göre, AR2987’nin kalıntılarının dışında son 24 saat içinde Dünya‘ya yönelik başka hiçbir CME gözlemlenmedi.
Orijinal olarak WordsSideKick.com’da yayınlandı.
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı space.com sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkıda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla kullanıma izin verilmiştir.
Kaynak: https://www.space.com/dead-sunspot-coronal-mass-ejection-toward-earth
Çeviri: Sinan YAVUZ
