İlk Bilgisayar M.Ö 178 Yılına Ait Olabilir mi?
Bilim insanlarının iddiasına göre dünyanın ilk bilgisayar Antikythera Mekanizması M.Ö. 178 yılında çalıştırıldı.
Herkes bu sonuca katılmıyor.
Arkeologlar, bazıları tarafından dünyanın ilk bilgisayarı olduğu düşünülen gizemli Antikythera mekanizmasının ilk kez M.Ö. 22 Aralık 178’de “çalıştırıldığını” ortaya çıkardı.
1901’de Yunanistan’ın Antikythera adası yakınlarındaki Roma döneminden kalma bir gemi enkazında sünger dalgıçları tarafından keşfedilen, üzerinde çok sayıda küçük yazı bulunan dişlilere ve kadranlara sahip ayakkabı kutusu büyüklüğünde bir mekanizmaya benzeyen ayrıntılı antik ilk bilgisayar, diğer işlevlerinin yanı sıra tutulmaları tahmin edebiliyor ve çeşitli atletik oyunların ne zaman gerçekleşeceğini belirleyebiliyordu.
Yıllar boyunca araştırmacılar Antikythera mekanizmasının nasıl oluşturulduğunu ve 2000 yıl kadar önce nasıl kullanılmış olabileceğini anlamak için mekanizmanın birçok parçasını özenle bir araya getirdiler. Aletle ilgili kafaları kurcalayan pek çok soru var: Kim yaptı? Nerede yaşıyorlardı? Neden yaratıldı ve başlangıç tarihi neydi? Şimdi, bilim insanlarından oluşan bir ekip, bulgularını 28 Mart’ta, araştırmaların hakem değerlendirmesinden önce çevrimiçi bir dergi olan arXiv.org üstünden paylaştı.
Bu başlangıç tarihi, mekanizmanın kullanıldığı tüm hesaplamaların temel alınacağı tarih olması nedeniyle önem taşıyor. “Araştırmacılar makalede, “Bir ölçüm aletini kullanmak için, ölçüm prosedüründen önce bir referans noktasına ihtiyaç vardır. M.S. 1 gibi sabit bir tarihe ihtiyaç duyan bir takvim gibi, mekanizmayı kullanan her kimse, tüm hesaplamaları dayandıracağı bir başlangıç tarihine ihtiyaç duyacaktır.
Tarih, bu mekanik harikaya ilişkin çözülmeyi bekleyen gizemlerden biri. Önceki araştırmalar yazıtların çoğunu deşifre etmeyi, dişli ve kadranların çoğunun ne için kullanıldığını anlamayı başarmıştır. 2021 yılında bir akademisyen ekibi, mekanizmanın doğru olduğuna inandıkları bir bilgisayar modelinin oluşturulduğunu duyurdu.
Akademisyenler tepki gösteriyor
Live Science, ekibin bulguları hakkındaki düşüncelerini almak için araştırmayla bağlantısı olmayan birkaç akademisyene ulaştı. Birçoğu basın toplantısı öncesinde yanıt veremedi, ancak yanıt verenler de şüpheciydi.
New York Üniversitesi Antik Dünya Çalışmaları Enstitüsü’nde Antik Çağ’da Pozitif Bilimler Tarihi profesörü olan Alexander Jones bir e-postada “Bu, yetkin bir hakem değerlendirmesine dayanacak bir makale değil” dedi. Jones, “Büyük sorunlardan küçük sorunlara kadar pek çok soru var, ancak yine de bunlar antik astronomi ve bilimin geniş bağlamında iyi bir temel eksikliğinin belirtileridir” dedi.
Örneğin Jones, bu başlangıç tarihinin, Antikythera mekanizması üzerinde şarapla ilişkilendirilen bir mevsim olan Kraneios’u, “olgun üzümler için özellikle iyi bir ay olmayan” Şubat ayına koyacağına dikkat çekti.
Jones, 2014 yılında yayınlanan iki makalenin başlangıç tarihinin M.Ö. 204 olduğunu gösterdiğini de sözlerine ekledi. Jones, bu iki makalenin “tutulma tahmin dizisinin M.Ö. 204’te başlayan 223 aylık benzersiz bir aralık için hesaplandığını” gösterdiğini söyledi. Bu, M.Ö. 12 Mayıs 204’te başlayacak ve bir ay tutulmasıyla başlayıp bitecek şekilde zamanlanmıştı, dedi.
