Ana Sayfa Bilim Haberler Fransız Nükleer Füzyon Projesi Yıllarca Gecikebilir

Fransız Nükleer Füzyon Projesi Yıllarca Gecikebilir

0
Güney Fransa, Saint-Paul-lès-Durance'daki uluslararası nükleer füzyon projesi Iter'de bir modül monte ediliyor. Fotoğraf: Nicolas Tucat/AFP/Getty Images
Güney Fransa, Saint-Paul-lès-Durance'daki uluslararası nükleer füzyon projesi Iter'de bir modül monte ediliyor. Fotoğraf: Nicolas Tucat/AFP/Getty Images

Fransız nükleer füzyon projesi yıllarca gecikebilir, başkanı itiraf etti

ABD’deki son atılıma rağmen tesis hala bol miktarda, karbonsuz enerji üretmenin fizibilitesini göstermekten uzak.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bilim insanlarının bu hedefe yönelik arayışlarında bir ilerleme kaydettiklerini duyurmalarından haftalar sonra, projenin patronu uluslararası bir nükleer füzyon projesinin yıllarca sürecek gecikmelerle karşı karşıya kalabileceğini söyledi.

Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (Iter) projesi, füzyonun büyük ölçekli ve karbonsuz bir enerji kaynağı olarak uygulanabilirliğini kanıtlamayı amaçlıyor.

Güney Fransa’daki bir sahada kurulan ve onlarca yıllık bir geçmişe sahip olan bu girişim, teknik zorluklar ve maliyet aşımlarıyla dolu uzun bir geçmişe sahiptir.

Füzyon, tokamak adı verilen halka şeklindeki bir odada güçlü manyetik kuvvetler tarafından tutulan süper ısıtılmış bir plazmada hafif atomik elementlerin çekirdeklerinin bir araya getirilmesini gerektirir.

Buradaki fikir, deniz suyundan elde edilebilen hidrojen izotoplarından parçacıkları bir araya getirmenin, uranyum ya da plütonyumdan atomları ayırmaya kıyasla daha güvenli ve neredeyse tükenmez bir enerji biçimi yaratacağıdır.

Iter’in daha önce belirttiği hedefi plazmayı 2025 yılına kadar oluşturmaktı.

Ancak Eylül ayında projenin genel müdürü olan Pietro Barabaschi, tesisi ziyareti sırasında Agence France-Presse’e verdiği demeçte bu tarihin ertelenmesi gerekeceğini söyledi.

Barabaschi, iki büyük sorun ortaya çıkmadan önce bile tarihin “ilk etapta gerçekçi olmadığını” söyledi.

Sorunlardan birinin, tesisin 19 metreye 11 metrelik (62ft’e 36ft) odası için birbirine kaynaklanacak blokların birleşme yerlerinin yanlış ölçülerde olması olduğunu söyledi.

İkincisi ise dış dünyayı nükleer füzyon sırasında ortaya çıkan muazzam ısıdan korumak için tasarlanan termal kalkandaki korozyon izleriydi.

Barabaschi sorunların giderilmesinin “haftalar değil aylar, hatta yıllar meselesi olduğunu” söyledi.

Bu yılın sonuna kadar, beklenen maliyet aşımını kontrol altına almak ve Fransız nükleer güvenlik kurumunun güvenlik gereksinimlerini karşılamak için bazı değişiklikler de dahil olmak üzere yeni bir zaman çizelgesi üzerinde çalışılacağını söyledi.

Barabaschi, Iter’in 2035’te planlanan tam aşamaya geçmeye hazırlanırken gecikmeleri telafi edebileceğini umduğunu söyledi.

13 Aralık’ta Iter’den ayrı olarak çalışan ABD’li araştırmacılar önemli bir teknik buluşu duyurdular.

Kaliforniya’daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı’ndaki bilim insanları, dünyanın en büyük lazerini kullanarak ilk kez, üretilmesi gerekenden daha fazla enerji üreten bir füzyon reaksiyonu yarattıklarını söyledi.

Barabaschi bu başarı hakkında “Her ortamda biraz rekabet sağlıklıdır” dedi.

“Eğer yarın birisi benim çalışmamı gereksiz kılacak başka bir buluş yaparsa çok mutlu olurum” diye ekledi.

Iter, 1985 yılında dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile dönemin Sovyet lideri Mikhail Gorbachev arasında yapılan zirvenin ardından hayata geçirildi.

Iter’in yedi ortağı Çin, Avrupa Birliği, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Rusya ve ABD’dir.

Rusya, Ukrayna’yı işgal etmesine rağmen Iter’e katılmaya devam ediyor. Kasım ayında tokamak’ın üst kısmı için gerekli olan altı dev mıknatıstan birini gönderdi.

Kaynak: https://www.theguardian.com/science/2023/jan/06/french-nuclear-fusion-project-may-be-delayed-by-years-its-head-admits

Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmıştır. Orijinal metne mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.

YORUM YOK

Bir Cevap YazınCevabı iptal et

Exit mobile version