Science dergisinin 13 Kasım tarihli yazısına göre bilim insanları, NASA’nın MAVEN uzay aracı yardımcılığıyla, Mars’ın hidrojen ve oksijen atomlarının parçalandığı Mars üst atmosferinde su buldu.
Tucson’daki Arizona Üniversitesi’nden gezegensel kimyager Shane Stone, “Bu, özellikle hidrojenin uzayda kaybolduğunu düşünme şeklimizi tamamen değiştiriyor” demekte. Mars’ın yüzeyi akar sularla şekillendi , ancak gezegen bugün tamamen kurak bir çöl halinde.
Stone, daha önce, güneş ışığının alt atmosferdeki suyu böldüğü ve hidrojenin kademeli olarak yukarı doğru yayıldığı gerekçesiyle Mars suyunun “çok yavaş vedamla damla ” kaybolduğunu düşünüyorlardı ancak 2014’ten beri Mars’ın yörüngesinde bulunan MAVEN, Mars’ın iyonosferindeki su moleküllerini yaklaşık 150 kilometre yükseklikte topladı. Bu şaşırtıcıydı çünkü su, daha önce yaklaşık 80 kilometre yükseklite görülmüş idi.
Mars’ta mevsimler değiştikçe yükseklerdeki bu su miktarı mevsimsel toz fırtınalarının en sık görüldüğü güney bölgesinde yaz aylarında zirve yaparak en yüksek seviyelere ulaştı. Stone, 2018’deki küresel bir toz fırtınası sırasında, su seviyelerinin daha da yükseldiğini ve toz fırtınalarının suyu “ani bir sıçrama” ile kaldırdıklarını söylüyor. Mars atmosferinin tepesi, özellikle suyla hızlı kimyasal reaksiyonlar için hazırlanmış yüklü moleküllerle doludur. Yani oradaki su hızlı bir şekilde bölünür, ortalama olarak sadece dört saat sürer ve hidrojen atomlarının yüzmesine neden olur.
Stone ve meslektaşları, bu sürecin Mars’ın su kaybetmesi için önceden bilinen yollardan 10 kat daha hızlı olduğunu hesapladı. Ekip, bu sürecin Mars’ın son 1 milyar yılda 44 santimetre derinliğindeki bir küresel okyanusun eşdeğerini ve her küresel toz fırtınası sırasında 17 santimetre derinliğinde bir okyanusu kaybetmesini açıklayabilir. Bu, Mars’ın tüm su kaybını açıklayamaz, ancak bu Mars’taki suya ne olduğunu anlayabilmemiz için iyi bir başlangıç.
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı sciencenews.org sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com adresi referans gösterilmek ve içeriklerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması koşuluyla kullanıma izin vermektedir.
