Cern Avrupa Enerji Krizinden Etkilendi
Cenevre yakınlarındaki CERN parçacık fiziği laboratuvarı, hızlandırıcı kompleksinin planlanan çalışmasını gelecek yıl %20 oranında azaltacak. Laboratuvar, kesintilerin Avrupa’yı ve dünyanın geri kalanını saran enerji arzı ve maliyet krizine bir yanıt olduğunu söylüyor. CERN ayrıca bu yıl Kasım ayının sonunda, yani bu ay planlanandan iki hafta önce deneyleri durduracak.
Ne Kadar Enerjiye İhtiyaç Duyuyor
CERN, elektrik ihtiyacının yaklaşık %70-75’ini Fransa’nın düzenlediği Accès Régulé à l’Electricité Nucléaire Historique (ARENH) tarifesinden satın almaktadır. Tüm hızlandırıcılar, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) dahil olmak üzere fizik için çalıştırıldığında, CERN’in toplam güç tüketimi yaklaşık 185 MW’dır ve yalnızca LHC altyapısı yaklaşık 100 MW gerektirir.
Fransa, kış kesintilerini önlemek için önümüzdeki birkaç yıl içinde enerji tüketimini %10 oranında azaltmak için ulusal bir plan başlattı. CERN ayrıca, Fransız elektrik tedarikçisinin kış aylarında olası arz ve talep sorunlarıyla başa çıkmasına yardımcı olmak için gücü azaltma planları üzerinde Électricité de France (EDF) ile birlikte çalışıyor.
CERN’in hızlandırıcılar ve teknoloji direktörü Mike Lamont , Fizik Dünyasına büyük bir endüstriyel elektrik tüketicisi olarak CERN’in sosyal sorumluluğunu hissettiğini söyledi. Yıl sonunda, CERN genellikle protonlar yerine kurşun çekirdeklerin çarpıştığı birkaç haftalık ağır iyon çarpışmaları gerçekleştirecek. Lamont, bu yılki programın kalan kısmının artık iptal edileceğini ve 2023’e itileceğini söylüyor.
Ağır iyon çalışmasının ardından, CERN normalde enerji fiyatlarının yüksek olduğu kış aylarında operasyonlarını sonlandırıyor. Bu süre zarfında, laboratuvar temel bakım ve konsolidasyon faaliyetlerini yürütüyor ve sistemlerin çoğu tamamen kapatılıyor veya düşük güç modlarına alınıyor. Lamont, bunu normalden iki hafta önce yapmanın önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlayacağını söylüyor.
Darbe aldık…
2023 yılında planlanan enerji tasarrufu kapsamında, Super Proton Synchrotron (SPS) ve LHC gibi hızlandırıcılarda yapılması planlanan fizik deneyleri %20 oranında azaltılacak. Lamont, “LHC için bu, deneylerin daha az enerji sarfiyatı anlamına geleceğni” söylüyor.
Özünde, çalışma süresindeki %20’lik bir azalma, %20 daha az veri anlamına gelir ve gelecek yıllarda kaçırılan işler için zaman telafi etme girişimleri olsa da, proton-proton bilgi programı bu yaptırımdan etkilenecektir. Lamont, “Örneğin, Higgs’in hassas çalışması ciddi bir darbe alacak gibi duruyor” diye ekliyor. Cern maalesef bu süreçte bazı fedakarlıklarda bulunmalı.
Ayrıca, gece boyunca sokak aydınlatmasının kapatılması ve bina ısıtmasının normalden daha geç açılması gibi, CERN’in tesislerinde başka enerji tasarrufu önlemleri de alınacak. Lamont, “Biz bu yaptırımların mevcut koşullar altında alınması gereken nispeten ılımlı bir darbe olduğunu düşünüyoruz” diyor.
Refarans Bölümü
Kaynak: https://physicsworld.com/a/cern-slashes-experiment-time-next-year-by-20-as-energy-costs-bite/
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı physicsworld.com sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.
