Dünyanın En Büyük Otizm Araştırması Otizmle Bağlantılı 134 Yeni Geni Ortaya Çıkardı
SickKids tarafından yürütülen bir çalışmada 11.000’den fazla bireyin tüm genomları dizilenerek otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili genetik faktörler hakkında yeni bilgiler elde edildi.
Hasta Çocuklar Hastanesi (SickKids) araştırmacıları, otizmin bugüne kadarki en kapsamlı tüm genom dizileme analizinde otizm spektrum bozukluğu (OSB) ile ilgili yeni genleri ve genetik değişiklikleri ortaya çıkararak OSB’nin genomik temeline ilişkin anlayışımızı geliştirdi.
Cell dergisinde yayınlanan araştırmada, 7.000’den fazla otizmli bireyin ve 13.000’den fazla kardeş ve aile üyesinin tüm genomlarını analiz etmek için tüm genom dizilimi kullanıldı. Çalışmada OSB ile bağlantılı 134 gen bulundu ve otizmli katılımcıların yaklaşık %14’ünde bulunan OSB ile ilişkili nadir varyantlar da dahil olmak üzere otizmle bağlantılı olması muhtemel bir dizi genetik değişiklik, özellikle de gen kopya sayısı varyasyonları tespit edildi.
Verilerin çoğunluğu, otizm araştırmacılarına dizilenmiş binlerce genoma ücretsiz ve açık erişim sağlayan dünyanın en büyük otizm tüm genom veri seti olan Autism Speaks MSSNG veri tabanından alınmıştır.
Genetik ve Genom Biyolojisi Kıdemli Bilim İnsanı, SickKids Araştırma Şefi ve Toronto Üniversitesi McLaughlin Merkezi Direktörü Dr. Stephen Scherer, “Tüm katılımcıların tüm genomunu dizileyerek ve araştırma önceliklerimizi oluştururken MSSNG’ye katılan ailelerin derin katılımıyla, keşif potansiyelini en üst düzeye çıkarıyor ve en küçük DNA değişikliklerinden tüm kromozomları etkileyenlere kadar her tür varyantı kapsayan analizlere izin veriyoruz” dedi.
Makalenin başyazarı ve SickKids Genetik ve Genom Biyolojisi programında Araştırma Görevlisi olan Dr. Brett Trost, WGS kullanımının araştırmacıların başka türlü tespit edilemeyecek varyant türlerini ortaya çıkarmasına olanak sağladığını belirtiyor. Bu varyant türleri arasında DNA’nın karmaşık yeniden düzenlenmelerinin yanı sıra tandem tekrar genişlemeleri de yer alıyor; bu bulgu, otizm ile birçok kez tekrarlanan DNA segmentleri arasındaki bağlantıya ilişkin son SickKids araştırması tarafından da destekleniyor. Çalışmada anneden geçen mitokondriyal DNA’nın rolü de incelenmiş ve otizmin yüzde ikisini açıkladığı bulunmuştur.
Makale ayrıca, multipleks aileler olarak bilinen birden fazla otizmli bireye sahip ailelerle karşılaştırıldığında, sadece bir otizmli bireye sahip ailelerde otizm genetiğindeki önemli nüanslara işaret ediyor. Ekip için şaşırtıcı olan, genom boyunca binlerce ortak varyantın etkilerinin toplanmasıyla hesaplanan bir bireyin otizmli olma olasılığının tahmini olan “poligenik skorun” multipleks aileler arasında daha yüksek olmamasıydı.
“Bu durum, multipleks ailelerdeki otizmin bir ebeveynden miras alınan nadir, yüksek etkili varyantlarla bağlantılı olma olasılığının daha yüksek olabileceğini düşündürmektedir. Otizmle ilişkili hem genetik hem de klinik özellikler çok karmaşık ve çeşitli olduğundan, kullandığımız gibi büyük veri setleri, araştırmacılara otizmin genetik mimarisini daha net bir şekilde anlamalarını sağlamak için kritik öneme sahiptir” diyor Trost.
Araştırma ekibi, çalışma verilerinin, OSB ile bağlantılı olabilecek varyantların çeşitliliğine ilişkin soruşturmaların genişletilmesine ve genetik nedeni çözülemeyen otistik bireylerin yüzde 85’ine katkıda bulunanları daha iyi anlama çabalarına yardımcı olabileceğini söylüyor. Dr. Scherer’in ekibi, Nature Communications’da yayınlanan ve Newfoundland’dan OSB’li 325 aileyi kapsayan bağlantılı bir çalışmada, aynı bireyde bir araya gelen spontane, nadir kalıtımlı ve poligenik genetik faktörlerin kombinasyonlarının potansiyel olarak farklı otizm alt tiplerine yol açabileceğini buldu.
BC Çocuk Hastanesi Araştırma Enstitüsü’nde genetik uzmanı ve araştırmacı olan ve çalışmaya katılan ailelerin çoğuna tanı koyan Dr. Suzanne Lewis şunları söyledi: “Bu son bulgular toplu olarak, OSB ile bağlantılı karmaşık genetik ve biyolojik devrelerin daha iyi anlaşılmasında ileriye doğru atılmış büyük bir adımı temsil etmektedir. Bu zengin veri seti, gelecekteki tedavi yaklaşımlarının bireyselleştirilmesine yardımcı olmak için bir bireyin bu karmaşık durumu geliştirme şansını belirleyebilecek diğer faktörlerin incelenmesine daha derinlemesine dalma fırsatı da sunuyor.”
Kaynak: https://scitechdaily.com/worlds-largest-autism-study-uncovers-134-new-genes-linked-to-the-condition/
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmıştır. Orijinal metne mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.
