Nefes Almak Beyni Nasıl Şekillendirir

Öne Çıkan İçerikler

Nefes Almak Beyni Nasıl Şekillendirir ve Ruh Sağlığını Nasıl Etkiler?

Nefes almak hayatta kalmak için gereklidir, ancak temiz hava almak bizi hayatta tutmaktan daha fazlasını yapar.
“Nefes al… Nefes ver…”

Derin nefes almanın stresli durumlarda bizi sakinleştirmeye yardımcı olabileceği herkes tarafından bilinir. Ancak şimdi, Aarhus Üniversitesi Klinik Tıp Bölümü’nden Profesör Micah Allen, nefes alma ve beyin arasındaki ilişkiyi anlama konusunda önemli adımlar attı.

Allen ve ekibi, kemirgenlerin, maymunların ve insanların beyin görüntülemeleri üzerine yapılan çok sayıda çalışmanın sonuçlarını sentezleyerek, nefes alma düzenimizin beynin beklentilerini nasıl şekillendirebileceğini açıklayan bir hesaplama modeli geliştirdi.

“Bulduğumuz şey, birçok farklı görev ve hayvan türünde, beyin ritimlerinin nefesimizin ritmiyle yakından bağlantılı olduğudur. Nefes aldığımızda dış dünyaya karşı daha duyarlıyken, nefes verdiğimizde beynimiz dış dünyaya daha fazla uyum sağlıyor. Bu aynı zamanda bazı ekstrem sporların nefes almayı nasıl kullandığıyla da uyumludur; örneğin profesyonel nişancılar nefes vermenin sonunda tetiği çekmek üzere eğitilirler.” diyor Profesör Micah Allen.

Micah Allen, çalışmanın nefes almanın hayatta kalmak için yaptığımız bir şeyden daha fazlası olduğunu gösterdiğini belirtiyor.

“Beyin ve nefes almanın, hayatta kalmanın çok ötesinde, duygularımızı, dikkatimizi ve dış dünyayı nasıl işlediğimizi etkileyecek şekilde iç içe geçtiğini gösteriyor. Modelimiz, beyinde nefes alma ritmini bu olaylara bağlayan ortak bir mekanizma olduğunu öne sürüyor.”

Nefes almak ruh sağlığımızı etkileyebilir


Nefes almanın beynimizi ve buna bağlı olarak ruh halimizi, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı nasıl şekillendirdiğini anlamak, akıl hastalıklarını daha iyi önlemek ve tedavi etmek için önemli bir hedeftir.

“Nefes alma güçlüğü, anksiyete ve depresyon gibi ruh hali bozuklukları riskinde çok büyük bir artışla ilişkilidir. Solunum, solunum hastalıkları ve psikiyatrik bozuklukların birbiriyle yakından bağlantılı olduğunu biliyoruz. Çalışmamız, bu bozukluklar için bir sonraki tedavilerin, her ikisini de tek başına tedavi etmek yerine, beyin ve vücudun ritimlerini yeniden hizalamanın yeni yollarının geliştirilmesinde bulunabileceği olasılığını artırıyor” diyor Micah Allen.

Nefes alarak zihnimizi dengelemek, yoga ve meditasyon gibi birçok gelenekte iyi bilinen ve kullanılan bir taktiktir. Yeni çalışma beynin bunu nasıl mümkün kıldığına ışık tutuyor. Beyinde nefes alma ve beyin aktivitesi arasındaki bu etkileşimi kontrol eden üç yol olduğunu öne sürüyor. Ayrıca nefes alma şeklimizin beyni daha “uyarılabilir” hale getirdiğini, yani nöronların belirli nefes alma zamanlarında ateşlenme olasılığının daha yüksek olduğunu öne sürüyor

Yeni araştırmalar gelecek


Yeni çalışma araştırmacılara, örneğin solunum ya da duygudurum bozukluğu olan kişilerde gelecekte yapılacak çalışmalar için yeni bir hedef sunuyor ve Micah Allen ve grubu bu çalışmayı temel alan yeni projelere şimdiden başlamış durumda.

“Önerdiğimiz modelin çeşitli kısımlarını hem geliştiren hem de test eden devam eden çeşitli projelerimiz var. Doktora öğrencisi Malthe Brændholt, farklı duygusal ve görsel algı türlerinin beyinde nefes alıp vermekten nasıl etkilendiğini anlamaya çalışmak için insanlarda yenilikçi beyin görüntüleme çalışmaları yürütüyor” diyor Micah Allen.

Ekip aynı zamanda Aarhus Üniversitesi Hastanesi’ndeki Göğüs Hastalıkları ekibiyle de işbirliği yapıyor ve laboratuvarda geliştirilen araçlar, uzun süre covid hastası olan bir kişinin nefes-beyin hizalamasında aksaklıklar olup olmadığını anlamak için kullanılıyor. Micah Allen, başka projelerin de yolda olduğunu söylüyor.

“Solunumun beyni nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için insan ve hayvan nörogörüntülemesinin bir kombinasyonunu kullanacağız ve ayrıca farklı ilaçların solunum-beyin etkileşimini nasıl etkilediğini araştıracağız. Bir gün stres, uyku ve hatta kışın yüzmek gibi yaşam tarzı faktörlerinin nefes-beyin etkileşimini nasıl etkilediğini de incelemek istiyoruz. Bu araştırmayı sürdüreceğimiz için çok heyecanlıyız” diyor Micah Allen.

Bilim, doğu pratiklerinin ve meditasyonun “derin nefes al” önerisini destekliyor gibi görünüyor. Fakat bu, nefes almanın sadece duygusal durumumuzu etkilemediği anlamına gelmiyor. Allen ve ekibinin modeli, nefes alma ritimlerinin beyindeki aktiviteyi nasıl etkilediğine dair bilimsel bir çerçeve sunuyor.

Nefes ritimlerinin, beyin dalgaları ve kalp ritmi gibi diğer vücut ritimleriyle uyum içinde olduğunu ve bu sinerjinin, beynin dış dünya ile etkileşimini düzenlediğini belirtiyorlar. Dolayısıyla, nefes almak sadece oksijen almak ve karbondioksit atmak değildir; aynı zamanda beynimizin dünyayı nasıl algıladığı ve anlamlandırdığı üzerinde de derin bir etkisi vardır.

Bu teorinin, nefesin duyguları ve ruh hali üzerindeki etkisiyle doğrudan ilgili olduğunu düşünmek mantıklıdır. Nefes alma ritimlerimiz, vücudumuzun strese yanıt verme şeklini etkileyebilir ve dolayısıyla stresle başa çıkmamıza yardımcı olabilir. Dahası, bu ritimler, duygusal deneyimlerimizi ve genel ruh halimizi de etkileyebilir. Bu nedenle, nefes almanın, sadece fizyolojik bir süreç olmanın ötesinde, duygusal ve ruhsal sağlığımızı etkileme potansiyeli vardır.

Bununla birlikte, Allen ve ekibi, nefes almanın ve beyin aktivitesinin karşılıklı etkileşimini daha iyi anlamak ve bu bilgiyi ruh sağlığını iyileştirmek için kullanmak amacıyla daha fazla araştırma yapmayı planlıyorlar. Bu çalışmalar, nefes almayı ve beyin aktivitesini etkileyen farklı faktörleri, örneğin belirli ilaçları veya yaşam tarzı değişikliklerini inceleyecektir. Ayrıca, nefes-beyin etkileşiminin, özellikle solunum yolu hastalıkları olan kişilerde nasıl bozulduğunu ve bu bozulmanın nasıl düzeltilebileceğini araştırmayı planlıyorlar.

Böylece, nefes almanın beyin ve ruh sağlığı üzerindeki etkisini daha iyi anlamak, daha etkili tedavi stratejileri geliştirmemize ve genel sağlığımızı iyileştirmemize yardımcı olabilir. Bu çalışma, nefes almanın önemini ve etkisini bir kez daha ortaya koyuyor: Nefes almak, sadece hayatta kalmak için değil, sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürmek için de önemlidir.

Referans: Micah Allen, Somogy Varga ve Detlef Heck’in “Öngörülü zihnin solunum ritimleri”, 2022, Psychological Review.
DOI: 10.1037/rev0000391

Kaynak: https://scitechdaily.com/more-important-than-you-think-how-breathing-shapes-the-brain-and-impacts-mental-health/

Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı scitechdaily.com sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.

Daha Fazla

Yorumlar

Bir Cevap Yazın

Popüler İçerik