Gerçekten Plastik Yiyen Bakteriler
Rhodococcus ruber bakterisi plastiği yiyor ve gerçekten sindiriyor. Bu durum Hollanda Kraliyet Deniz Araştırmaları Enstitüsü’nde (NIOZ) doktora öğrencisi Maaike Goudriaan tarafından laboratuvar deneylerinde kanıtlanmıştır.
Laboratuvarda yapay deniz suyunda plastikle yapılan bir model çalışmasına dayanarak Goudriaan, bakterilerin yılda tüketilen plastiğin yaklaşık yüzde birini CO2 ve diğer zararsız maddelere dönüştürebileceğini hesapladı. “Ancak” diye vurguluyor Goudriaan, “bu kesinlikle okyanuslarımızdaki plastik kirliliği sorununa bir çözüm değil. Ancak okyanuslardaki tüm ‘kayıp plastiğin’ nereye gittiği sorusunun cevabının bir başka parçasıdır.”
Özel Plastik
Goudriaan, özellikle bu deneyler için içinde farklı bir karbon formu (13C) bulunan özel bir plastik ürettirdi. Bu plastiği “güneş ışığı” – UV lambası – ile ön işlemden geçirdikten sonra simüle edilmiş bir deniz suyu şişesinde bakterilere verdiğinde, karbonun bu özel versiyonunun suyun üzerinde CO2 olarak göründüğünü gördü. Araştırmacı, “UV ışığı ile muamele gerekliydi çünkü güneş ışığının plastiği kısmen bakteriler için ısırık büyüklüğünde parçalara ayırdığını zaten biliyoruz” diye açıklıyor.
Prensibin Kanıtı
Goudriaan, “Bakterilerin plastiği gerçekten CO2 ve diğer moleküllere dönüştürdüğünü ilk kez bu şekilde kanıtladık” diyor. Rhodococcus ruber bakterisinin doğada plastik üzerinde biyofilm adı verilen bir yapı oluşturabildiği zaten biliniyordu. Plastiğin bu biyofilm altında yok olduğu da ölçülmüştü. “Ama şimdi bakterilerin plastiği gerçekten sindirdiğini kanıtladık.”
Küçümsemek
Goudriaan plastiğin CO2’ye toplam dönüşümünü hesapladığında, bakterilerin yılda mevcut plastiğin yaklaşık yüzde birini parçalayabileceğini tahmin ediyor. “Bu muhtemelen düşük bir tahmin” diye ekliyor. “Biz sadece CO2’deki karbon-13 miktarını ölçtük, yani plastiğin diğer parçalanma ürünlerindeki karbon-13 miktarını ölçmedik. Diğer bazı moleküllerde de 13C olacağı kesin, ancak bunun ne kadarının UV ışığı tarafından parçalandığını ve ne kadarının bakteriler tarafından sindirildiğini söylemek zor.”
Çözüm Yok
Deniz mikrobiyoloğu Goudriaan plastik yiyen bakteriler konusunda çok heyecanlı olsa da, mikrobiyal sindirimin okyanuslarımızda ve üzerinde yüzen tüm plastiklerin oluşturduğu devasa soruna bir çözüm olmadığını vurguluyor. “Bu deneyler esas olarak bir prensip kanıtı. Ben bunu, okyanuslarda kaybolan plastiğin nerede kaldığı konusunda yapbozun bir parçası olarak görüyorum. Tüm atıklarımızın izini sürmeye çalışırsanız, çok fazla plastiğin kaybolduğunu görürsünüz. Bakteriler tarafından sindirim muhtemelen açıklamanın bir kısmını sağlayabilir.”
Laboratuvardan Çamur Düzlüklerine
‘Vahşi’ bakterilerin de ‘vahşi doğada’ plastik yiyip yemediğini keşfetmek için, takip araştırması yapılması gerekiyor. Goudriaan gerçek deniz suyu ve Wadden Denizi tabanından topladığı bir miktar tortu ile bazı pilot deneyler yaptı. “Bu deneylerin ilk sonuçları, plastiğin doğada bile bozunduğuna dair ipuçları veriyor” diyor. “Yeni bir doktora öğrencisinin bu çalışmaya devam etmesi gerekecek. Nihayetinde elbette okyanuslardaki plastiğin ne kadarının bakteriler tarafından gerçekten parçalandığını hesaplamayı umuyorsunuz. Ancak temizlemekten çok daha iyisi, önlemektir. Bunu da sadece biz insanlar yapabiliriz” diyor Goudriaan.
Güneş Işığı Plastik Çorbasının Posasını Çıkarıyor
Yakın zamanda Goudriaan’ın meslektaşı Annalisa Delre, okyanus yüzeylerindeki plastikleri parçalayan güneş ışığı hakkında bir makale yayınladı. Yüzen mikroplastik, tüm su sütununa yayılan daha küçük, görünmez nanoplastik parçacıklara ve aynı zamanda daha sonra bakteriler tarafından tamamen parçalanabilen bileşiklere ayrılır. Bu, Texel’deki NIOZ laboratuvarında yapılan deneylerle gösterilmiştir.
Marine Pollution Bulletin’in son sayısında doktora öğrencisi Annalisa Delre ve meslektaşları, her yıl gözle görülür şekilde yüzen plastiğin yaklaşık yüzde ikisinin bu şekilde okyanus yüzeyinden kaybolabileceğini hesaplıyor. “Bu küçük bir rakam gibi görünebilir ama yıllar geçtikçe bu rakam artıyor. Verilerimiz, güneş ışığının 1950’lerden bu yana okyanuslara atılan tüm yüzen plastiğin önemli bir miktarını bozmuş olabileceğini gösteriyor” diyor Delre.
Kaynak: https://scienceblog.com/536133/bacteria-that-really-do-eat-plastic/
