JWST Evrenin İlk Galaksilerinin Derinliklerine İniyor ve Şaşırtıcı Bir Şey Ortaya Çıkarıyor
James Webb Uzay Teleskobu’nun gökbilimcilerin erken evren anlayışını yeniden şekillendiren gözlemlerine göre, ilk galaksiler daha önce düşünülenden çok daha önce oluşmuş olabilir.
Güçlü gözlemevini kullanan araştırmacılar, Webb’in Temmuz ayında faaliyete geçmesinden sonraki ilk birkaç gün içinde toplanan verilere dayanarak, son derece parlak ve son derece uzak iki galaksiyi belgeleyen makalelerini Astrophysical Journal Letters dergisinde yayınladılar.
NASA’nın Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında gökbilimciler, aşırı parlaklıklarının iki ilgi çekici olasılığa işaret ettiğini söyledi.
Bunlardan ilki, bu galaksilerin çok büyük kütleli oldukları, bugünkü galaksiler gibi çok sayıda düşük kütleli yıldıza sahip oldukları ve 13,8 milyar yıl önce meydana gelen Büyük Patlama’dan 100 milyon yıl sonra oluşmaya başlamış olmaları gerektiğidir.
Bu, evrenin sadece gaz ve karanlık madde içerdiği kozmik karanlık çağ olarak adlandırılan dönemin şu anda kabul edilen sonundan 100 milyon yıl daha öncedir.
İkinci bir olasılık ise, daha ağır elementler var olmadan önce sadece helyum ve hidrojenden oluştuğu teorize edilen ve hiç gözlemlenmemiş olan “Popülasyon III” yıldızlarından oluşmuş olmalarıdır.
Bu yıldızlar aşırı sıcaklıklarda çok parlak bir şekilde yandıkları için, bunlardan oluşan galaksilerin Webb tarafından görülen parlaklığı açıklamak için o kadar büyük olmaları gerekmez ve daha sonra oluşmaya başlamış olabilirler.
Santa Cruz’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden Garth Illingworth gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu kadar erken bir zamanda bu kadar parlak galaksiler görüyoruz, burada neler olduğu konusunda gerçekten emin değiliz” dedi.
Galaksilerin hızlı keşfi, Webb’in bu tür galaksileri bulmak için çok daha büyük bir uzay hacmini incelemesi gerektiği yönündeki beklentilere de yanıt verdi.
Rochester Teknoloji Enstitüsü’nden astrofizikçi Jeyhan Kartaltepe, “Çok erken oluşmuş bu kadar galaksinin bulunması biraz sürpriz oldu” diye ekledi.
En uzak yıldız ışığı
İki galaksinin Büyük Patlama’dan yaklaşık 450 ve 350 milyon yıl sonra kesinlikle var olduğu tespit edildi.
Bunlardan GLASS-z12 olarak adlandırılan ikincisi, şu ana kadar görülen en uzak yıldız ışığını temsil etmektedir.
Nesneler bizden ne kadar uzaksa, ışıklarının bize ulaşması o kadar uzun sürer ve bu nedenle uzak evrene bakmak, derin geçmişi görmek demektir.
Bu galaksiler Dünya‘dan çok uzakta olduklarından, ışıkları bize ulaştığında, evrenin genişlemesiyle gerilmiş ve ışık spektrumunun kızılötesi bölgesine kaymıştır.
Webb, kızılötesi ışığı kendisinden önceki tüm araçlardan çok daha yüksek bir çözünürlükte tespit edebiliyor.
GLASS-z12 ile ilgili makalenin yazarlarından Illingworth AFP’ye verdiği demeçte iki rakip hipotezi birbirinden ayırmanın “gerçek bir zorluk” olacağını, ancak Popülasyon III fikrinin mevcut kozmolojik modellerin değiştirilmesini gerektirmeyeceği için kendisine daha cazip geldiğini söyledi.
Ekipler yakında Webb’in güçlü spektrograf araçlarını (nesnelerden gelen ışığı analiz ederek ayrıntılı özelliklerini ortaya çıkaran) kullanarak galaksilerin uzaklığını teyit etmeyi ve bileşimlerini daha iyi anlamayı umuyor.
Kuzey Şili’deki bir yer teleskobu olan Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) da iki galaksinin kütlesinin tartılmasına yardımcı olabilir ve bu da iki hipotez arasında karar vermeye yardımcı olur.
Webb programlarından birinin baş araştırmacısı olan Los Angeles’taki California Üniversitesi’nden Tommaso Treu, “JWST yeni bir sınır açtı ve bizi her şeyin nasıl başladığını anlamaya yaklaştırdı” diye özetledi.
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı sciencealert.com sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.
Astrafizik sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.