Yıldızın içine doğru dönen gezegen Dünya’nın sonuna bir bakış sunabilir
Gökbilimciler ilk kez, yaşlanan güneşiyle dehşet verici bir çarpışmaya doğru sarmal bir şekilde ilerleyen ve potansiyel olarak Dünya’nın bir gün nasıl sona erebileceğine dair bir fikir veren bir gezegen tespit ettiler.
Pazartesi günü yayınlanan yeni bir çalışmada, çoğunlukla ABD merkezli araştırmacılardan oluşan bir ekip, Kepler-1658b dış gezegeninin, yıldızları yaşlandıkça dünyaların nasıl öldüğüne ışık tutabileceğini umduklarını söyledi.
Dünya’dan 2.600 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-1658b, “sıcak Jüpiter” gezegeni olarak biliniyor.
Boyut olarak Jüpiter’e benzemekle birlikte, gezegen ev sahibi yıldızının yörüngesinde Güneş‘imiz ile Merkür arasındaki mesafenin sekizde biri kadar dönüyor ve bu da onu kendi Güneş Sistemimizdeki gaz devinden çok daha sıcak yapıyor.
The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan çalışmaya göre Kepler-1658b’nin ev sahibi yıldızının etrafındaki yörüngesi üç günden az sürüyor ve yılda yaklaşık 131 milisaniye kısalıyor.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nde doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı Shreyas Vissapragada, “Gözlemlenen hızda yıldızına doğru dönmeye devam ederse, gezegen üç milyon yıldan daha kısa bir süre içinde yıldızıyla çarpışacak” dedi.
AFP’ye konuşan Vissapragada, “İlk kez bir gezegenin evrimleşmiş yıldızına doğru spiral çizdiğine dair doğrudan kanıt gözlemledik” dedi.
Evrim geçirmiş bir yıldız, genişlemeye ve daha parlak olmaya başladığında yıldız yaşam döngüsünün “altdev” evresine girmiştir.
Kepler-1658b’nin yörüngesi, Dünya‘nın okyanuslarının her gün yükselip alçalmasına benzer bir süreçte, gelgitler tarafından kısaltılıyor.
Bu kütleçekimsel itme ve çekme her iki yönde de işleyebilir – örneğin Ay çok yavaş bir şekilde Dünya’dan uzaklaşmaktadır.
Peki Dünya da benzer bir sona doğru gidiyor olabilir mi?
Astrofizik Merkezi’nden yapılan açıklamada, “Yıldızların ölümü birçok dünyayı beklediği düşünülen bir kaderdir ve Güneşimiz yaşlandıkça bundan milyarlarca yıl sonra Dünya’nın nihai adios’u olabilir” denildi.
Vissapragada, “yaklaşık beş milyar yıl içinde Güneş’in kırmızı dev bir yıldıza dönüşeceğini” söyledi.
Kepler-1658b’de görülen gelgit güdümlü süreçler “Dünya’nın yörüngesinin Güneş’e doğru bozulmasını sağlayacak” olsa da, bu etkinin Güneş’in kütle kaybetmesiyle dengelenebileceğini söyledi.
“Dünya’nın nihai kaderi biraz belirsiz” diye ekledi.
Kepler-1658b, 2009 yılında fırlatılan Kepler uzay teleskobu tarafından gözlemlenen ilk dış gezegendi. Ancak Astrofizik Merkezi, gezegenin varlığının 2019’da teyit edilmesinin yaklaşık on yıllık bir çalışma gerektirdiğini söyledi.
Gökbilimciler 13 yıl boyunca gezegenin yörüngesindeki yavaş ama istikrarlı değişimi, ev sahibi yıldızının önünden geçerken gözlemleyebildiler.
Vissapragada, gezegenin kendisinin oldukça parlak olmasının “büyük bir sürpriz” olduğunu söyledi.
Daha önce bunun özellikle yansıtıcı bir gezegen olmasından kaynaklandığı düşünülüyordu, dedi.
Ancak şimdi araştırmacılar, muhtemelen onu yıldızına doğru iten aynı güçler nedeniyle gezegenin kendisinin beklenenden çok daha sıcak olduğuna inanıyorlar.
Kaynak: https://phys.org/news/2022-12-planet-spiralling-star-glimpse-earth.html
Bu yazı Astrafizik.com tarafından Türkçeye aktarılmış olup yazının aslı phys.org sitesine aittir, orijinaline mümkün olduğunca sadık kalmak koşuluyla dilimize çevirilmis olsa da editoryal tarafından katkılarda bulunulmuştur. Bu sebeple Astrafizik.com içerik izinlerine tabidir. Astrafizik.com referans gösterilmek koşuluyla 3. tarafların kullanımına izin verilmiştir.
More information: The Possible Tidal Demise of Kepler’s First Planetary System, The Astrophysical Journal Letters (2022). DOI: 10.3847/2041-8213/aca47e
Journal information: Astrophysical Journal Letters
