Güçlü güneş patlamalarını harekete geçiren şeyin sırrı, kelimenin tam anlamıyla avucunuzun içinde.
Gökbilimciler, güneş üzerinde çalışırken en önemli manyetik etkinin, cep telefonunuzun manyetik kapaklı kapağını kapatan şeyle aynı olduğunu keşfettiler. Ancak güneşte sonuç çok daha dramatik: Sıcak yüklü plazma akımlarını taşıyan bükülmüş manyetik alanlar birbirine dolanıyor, sonra kopuyor ve hızla yeniden organize oluyor. Bu sözde hızlı manyetik yeniden bağlantı, büyük miktarda enerji açığa çıkarıyor ve Dünya, genellikle eşlik eden patlamalara, plazma patlamalarına ve jeomanyetik fırtınalara maruz kalıyor.
Fakat tam olarak neden hızlı yeniden bağlantı olduğu ve neden sabit, öngörülebilir bir hızda enerji saldığı, 60 yıldır bir gizem olmuştur. Şimdi, NASA’nın , Dünya çevresinde piramit şeklinde uçan bir dörtlü küçük uzay aracı olan Manyetosferik Çok Ölçekli Misyonu (MMS) tarafından yapılan gözlemler, cevabın ortaya çıkarılmasına yardımcı olmuş olabilir.
5.778 kelvin (9.940 derece Fahrenheit veya 5.500 santigrat derece) yüzey sıcaklığına sahip olan güneş o kadar sıcaktır ki, oradaki gaz iyonize olur – yani atomlar elektronlarından sıyrılır ve gaz elektrik yüklü iyonlardan oluşan bir deniz haline gelir ve serbest kalır. plazma dediğimiz ise işte gaz elektron yapıdır. Plazma, iyonların birbirleriyle nadiren temas edecekleri kadar dağınıktır, bu nedenle plazmanın çarpışmasız olduğu söylenir ve içindeki iyonlar ve elektronlar, tek tek yörüngeler üzerinde çarpışmaktan ziyade bir grup olarak hareket eder.
New Hampshire’daki Dartmouth Koleji’nden Yi Hsin Liu liderliğindeki güneş fizikçileri, hızlı yeniden bağlantı sırasında ne olduğunu nihayet göstermek için MMS verilerini kullandılar. Böyle bir olay sırasında, iyonlar ve elektronlar birbirinden ayrılır ve güneşin manyetik alan çizgilerine dik hareket etmeye başlar, elektrik ve manyetik alanların etkileşimi yoluyla kararsız bir enerji boşluğu yaratırlar.
Bu, Dünya’da manyetik kilitler ve sensörlerden nükleer füzyon deneylerine kadar her şeyde yaygın olarak kullanılan Hall etkisi olarak adlandırılır .
Enerji boşluğu uzun sürmez: Çevreleyen manyetik alanlar dakikalar içinde yeniden düzenlenirken, boşluk sıkışır ve patlar. İç patlama, manyetik enerjiyi, tahmin edilebilir, sabit bir hızda fışkıran büyük miktarlarda ısı ve kinetik enerjiye dönüştürür. Bir güneş patlaması meydana geldiğinde ve yüklü parçacıkları uzaya fırlattığında gördüğümüz bu enerjidir.
Araştırmacılara göre, bulguların güneş sistemindeki manyetik yeniden bağlantı olaylarını anlamamız için önemli sonuçları olacak.
NASA’nın Maryland’deki Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden MMS için bir proje bilimcisi olan Barbara Giles, “Manyetik yeniden bağlantının nasıl çalıştığını anlayabilirsek, o zaman jeomanyetik fırtınalar ve güneş patlamaları gibi Dünya’yı etkileyebilecek olayları daha iyi tahmin edebiliriz” dedi.
